بررسی نقش معنایی پسوندهای ـَ نده و ـ ار در زبان فارسی

این مقاله در چهارچوب نظری? نمود معنایی- واژگانی لیبر(2004) به بررسی نقش معنایی پسوندهای ـَ نده و ـ ار می پردازد. این نظریه با استفاده از شش مشخّص? معنایی: مادّه ، پویا ، مکان ، وضع یا جایگاههای رویدادی استنباطی (وجرا) ، مقیّد و ساختمند و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ، نقش معنایی عناصر واژی از جمله وندها و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می کند. در این نظریه هم? عناصر واژی از جمله وندها مشخّص? معنایی، اسکلت معنایی، زیرمقوله بندی نحوی و موضوع دارند؛ امّا وندها یا بدن? معنایی ندارند و یا بدن? معنایی شان بسیار ضعیف است. در این مقاله، دلیل عملکرد متفاوت پسوندهای ـ َنده و ـ ار در واژه سازی، چندمعنایی بودن و به‏طور کلّی منشأ تفاوت ها و تشابهات آنها بررسی می شود. با استفاده از این دیدگاه نشان داده می شود که نقش این وندها نقشهای معنایی کنشگری و کنش پذیری یا نقشهای نحوی فاعلی و مفعولی نیست بلکه این وندها هم مانند سایر عناصر واژی، مشخّصه هایی معنایی به پایه ها اضافه می کنند و دلیل چندمعنایی بودن وندها ناشی از عملکرد متفاوت اصل هم نمایگی است نه نقش معنایی آنها.